Έχεις ποτέ αναρωτηθεί γιατί νευριάζουμε; Ο θυμός μας επηρεάζει σε τέτοιο βαθμό που μπορεί να μας κάνει να χάσουμε τον έλεγχο. Ο παλμός της καρδιάς μας αυξάνεται και η παραγωγή ορμονών, όπως η αδρεναλίνη, δημιουργούν μία απίστευτη ενέργεια που μας κάνει να θέλουμε να αντιδράσουμε.
Η αιτία του θυμού
Φαντάσου τον θυμό σαν ένα παγόβουνο. Ένα τεράστιο κομμάτι πάγου που επιπλέει στον ωκεανό. Το μεγαλύτερο μέρος του είναι κρυμμένο κάτω από την επιφάνεια του νερού. Αυτό συμβαίνει και όταν νευριάζουμε: συνήθως υπάρχουν και άλλα συναισθήματα που δεν βγαίνουν στην επιφάνεια. Έτσι είναι πολύ εύκολο να δεις τον θυμό ενός ατόμου, αλλά είναι πολύ δύσκολο να δεις τα συναισθήματα που υπάρχουν πίσω από αυτόν.
Για παράδειγμα, μήπως αντιμετωπίζεις πρόβλημα διαχείρισης του θυμού σου, κάθε φορά που η γυναίκα σου σού ζητάει κάτι; Μπορεί δεν σου αρέσουν οι αντιδράσεις σου, αλλά να αισθάνεσαι πως δεν μπορείςνα κάνεις κάτι για αυτό; Αν αρχίσεις να σκέφτεσαι γιατί αντιδράς περίεργα, ίσως συνειδητοποιήσεις πως στην πραγματικότητα δεν αντιμετωπίζεις πρόβλημα με τον θυμό σου. Ίσως καταλάβεις πως οι απαιτήσεις τις γυναίκας σου είναι υπερβολικές και ίσως πρέπει να βελτιώσεις τον γάμο σου και να θέσεις κάποια όρια στο τι μπορείς να κάνεις και τι όχι.
Ο θυμός καλύπτει άλλα συναισθήματα
Ο θυμός αποκαλείται συχνά ως δευτερεύον συναίσθημα, γιατί οι άνθρωποι τον χρησιμοποιούν για να καλύψουν άλλα συναισθήματά τους.
Είναι πολύ σημαντικό να μπορέσεις να αντιληφθείς, ότι ο θυμός καλύπτει κάποια άλλα συναισθήματα. Αυτό θα σε βοηθήσει να έχεις μεγαλύτερη κατανόηση και να μπορείς να διαχειριστείς καλύτερα μία συζήτηση.
Παρομοιάζουμε το θυμό με παγόβουνο, γιατί αποκαλύπτει μόνο τα κύρια συναισθήματα, αποκρύπτοντας όσα βρίσκονται κάτω από την επιφάνειά του, όπως για παράδειγμα η ντροπή, η μοναξιά, η εξάντληση ή ο φόβος.
3 συμβουλές για να κατανοήσεις το θυμό
Όταν ο θυμός του παιδιού μας ή του αγαπημένου μας έχει κατεύθυνση εμάς, είναι πολύ δύσκολο να μην αντιδράσουμε και να μην περάσουμε στην άμυνα και φυσικά την επίθεση. Αυτό συμβαίνει, γιατί βγαίνει στην επιφάνεια ο δικός μας θυμός και τότε ξεκινάει μία πολύ έντονη διαμάχη που έχει σαν αποτέλεσμα οι δύο πλευρές να παρεξηγούνται και να πληγώνονται.
Υπάρχουν 3 συμβουλές για να κατανοήσεις το θυμό του άλλου:
1. Μην τον παίρνεις προσωπικά
Ο θυμός του παιδιού ή του αγαπημένου σου δεν αφορά συνήθως εσένα, αλλά τα δικά τους βασικά συναισθήματα. Το να καταφέρεις να μην το πάρεις προσωπικά απαιτεί υψηλό επίπεδο συναισθηματικής νοημοσύνης.
Ένας τρόπος να το επιτύχεις είναι να καταλάβεις γιατί είναι θυμωμένοι. Σίγουρα είναι πολύ πιο εύκολο να αντιδράσεις, αλλά προσπάθησε να αναζητήσεις την αιτία και τα κρυμμένα συναισθήματα τους. Έτσι θα έρθεις πιο κοντά τους.
2. Μη λες στον άλλον να ηρεμήσει
Έχω παρατηρήσει πολλές φορές όταν τσακώνεται ένα ζευγάρι, τον έναν από τους δύο να λέει «ηρέμησε» ή «το παρατραβάς». Αυτό κάνει τον δέκτη να πιστεύει ότι τα αισθήματά του δεν έχουν σημασία και πως δεν είναι αποδεκτά.
Ο σκοπός δεν είναι να αλλάξεις ή να διορθώσεις τα συναισθήματα του άλλου, αλλά να ανακαλύψεις, μαζί με αυτόν, τον θυμό του. Γι’ αυτό πες του ότι κατανοείς και αποδέχεσαι τα συναισθήματά του. Αν το κάνεις αυτό, τότε ο θυμός του θα καταλαγιάσει, το βασικό του συναίσθημα θα βγει στην επιφάνεια και ο ίδιος θα νιώσει κατανόηση.
Ίσως μεγάλωσες σε ένα περιβάλλον από το οποίο ο θυμός απουσίαζε, γι’ αυτό παγώνεις όταν κάποιος σου τον εκφράζει. Ή ακόμα χειρότερα προσπαθείς να λύσεις το πρόβλημα του θυμού τους εσύ ο ίδιος, γιατί ο θυμός σε τρομάζει. Να είσαι ανοιχτός για να μπορείς να αντιλαμβάνεσαι το φάσμα των δικών σου συναισθημάτων και του άλλου.
3. Αναγνώρισε το πρόβλημα
Συχνά ο θυμός δημιουργείται από ένα πρόβλημα. Κάτι που στέκεται εμπόδιο σε έναν στόχο. Για παράδειγμα, αν ο σύντροφός σου θέλει να νιώσει ξεχωριστός στα γενέθλιά του και ένα μέλος της οικογένειάς του λείπει, τότε ο ίδιος θα νιώσει θυμό.
Αν εντοπίσεις το πρόβλημα, τότε θα καταλάβεις γιατί είναι θυμωμένος.Υπάρχει κάποιος λόγος που κάνει τους ανθρώπους να θυμώνουν. Είναι δική σου δουλειά να τον κατανοήσεις και να τους συμπαρασταθείς. Έτσι δεν τους βοηθάς μόνο να κατανοήσουν τον θυμό τους, αλλά έρχεσαι πιο κοντά τους κατά την διάρκεια αυτής της διαδικασίας.
5 βήματα διαχείρισης θυμού
1.Μην τον αγνοείς
Το να προσπαθείς να καταπνίξεις τον θυμό σου είναι αναποτελεσματικό, και σύμφωνα με το HarvardHealth μπορεί να κάνει κακό και στην καρδιά και την υγεία σου.
Μέχρι τα 25 μου χρόνια αυτή ήταν η πάγια τακτική μου και πάντα μου γύριζε μπούμερανγκ. Σίγουρα μπορείς να μετριάσεις το θυμό σου για λίγο αλλά, μόνο για λίγο. Αυτά τα συναισθήματα έχουν την τάση να επανεμφανίζονται όταν δεν εκφράζονται.
Γι’ αυτό παραδέξου τον θυμό σου είτε είναι δικαιολογημένος είτε όχι και μην προσπαθείς να καταπνίξεις τα συναισθήματά σου.
Ο πιο απλός τρόπος για να το κάνεις αυτό, είναι να είσαι ρεαλιστής. Και αυτό είναι απαραίτητηπροϋπόθεση για να μπορέσεις να προχωρήσεις και στα υπόλοιπα βήματα αυτής της διαδικασίας.
2.Μην υποκύπτεις σε αυτόν
Είναι πιο εύκολο να το λες παρά να το κάνεις, γι’ αυτό το λόγο το προηγούμενο βήμα είναι τόσο σημαντικό. Αν δεν είσαι σε θέση να τον αναγνωρίσεις ή να δεχτείς την συναισθηματική κατάσταση στην οποία βρίσκεσαι, τότε σίγουρα δεν είσαι σε θέση να ελέγξεις τις αποφάσεις, τα λόγια και φυσικά τις πράξεις σου.
Αφού συνειδητοποιήσεις τα αισθήματά σου, βρες τον λιγότερο επιβλαβή τρόπο να τα εκτονώσεις.
Αντί να γράψεις ένα email γεμάτο θυμό και να το αποστείλεις, μπορείς να το γράψεις και να το κρατήσεις στα πρόχειρα. Αντί να μιλήσεις άσχημα στον συνεργάτη σου, απομονώσου και απελευθέρωσε την οργή σου σε ένα προστατευμένο περιβάλλον.
Μην υποβαθμίζεις και μην καταπνίγεις τον θυμό σου. Απλώς βρες έναν τρόπο να τον εκτονώσεις που δεν θα κάνει κακό ούτε σε εσένα ούτε στους άλλους.
3.Επεξεργάσου τον
Τώρα ήρθε η ώρα να πάρεις τις αποστάσεις σου από το περιστατικό που σε έκανε να «βγεις από τα ρούχα» σου. Άφησε τον χρόνο να περάσει προτού ασχοληθείς ξανά με αυτό και σκέψου τον καλύτερο τρόπο για να αντιδράσεις.
Είναι πολύ σημαντικό να αποστασιοποιηθείς συναισθηματικά και να επανέλθεις όταν μπορείς να σκεφτείς πιο καθαρά.
Εφόσον έχεις διαταραχθεί συναισθηματικά, χρειάζεσαι χρόνο για να βρεις ξανά τις ισορροπίες σου. Γιατί τα πάντα- από τον ρυθμό της καρδιάς και την πίεσή σου μέχρι τις σκέψεις σου- είναι εκτός ελέγχου. Και αν δεν προσέξεις, θα μεταφέρεις την ένταση αυτή και σε άλλους τομείς της ζωής σου.
Μην επιτρέψεις σε ένα μεμονωμένο περιστατικό να επηρεάσει την διάθεσή σου και αποφάσισε εσύ το πώς θα εξελιχθεί η ημέρα σου. Αποστασιοποιήσου και άφησέ το πίσω σου για κάποιο διάστημα.
4.Επαναπροσδιόρισέ τον
Συνήθως ένας καλός ύπνος και ένα γεμάτο 24ωρο, είναι αυτό ακριβώς που χρειάζεσαι για να επανέλθεις στην κατάσταση που ήσουνα πριν νευριάσεις με κάτι. Αλλά μην το αποβάλλεις από το μυαλό σου εντελώς γιατί αφορά στην προσωπική σου εξέλιξη. Δεν θα αντιμετωπίσεις αποτελεσματικά μία κατάσταση, αλλά θα μάθεις από αυτήν και θα ενισχύσεις την ικανότητά σου να χειρίζεσαι παρόμοιες καταστάσεις στο μέλλον.
Πήγαινε πίσω στο βήμα νούμερο 3. Τώρα σκέψου τι θα πρέπει να πεις, τι να κάνεις, αλλά και τι να μην κάνεις. Ρώτησε τον εαυτό σου τι θα πρέπει να πεις στον άλλον για την προσβλητική του συμπεριφορά, αλλά και τα δικά σου λάθη. Τι έμαθες από όλο αυτό;
Υπάρχει μία αλήθεια που βγαίνει όταν ταραζόμαστε. Αναζήτησε αυτήν την αλήθεια και μετάδωσέ την με εποικοδομητικό τρόπο στον εαυτό και τους γύρω σου.
5.Αντίδρασε όταν είσαι έτοιμος
Με έναν καλύτερο χειρισμό των συναισθημάτων και μία σωστή αντιμετώπιση, είσαι σχεδόν έτοιμος να προσεγγίσεις το άτομο ή την κατάσταση που σε έκανε να χάσεις τον έλεγχο. Αλλά μην βιαστείς να το κάνεις.
Ίσως θέλεις ακόμα λίγο χρόνο. Ίσως θέλεις να συμβουλευτείς έναν φίλο σου που ενδεχομένως να σου δώσει μία αντικειμενική συμβουλή. Σκέψου μερικά υποθετικά σενάρια που μπορούν να προκύψουν από την αντίδρασή σου, γιατί κανείς δεν σου εγγυάται ότι όλα θα εξελιχθούν όπως θέλεις. Αν νιώσεις πως είσαι αρκετά ικανός να χειριστείς κάθε δυνατό σενάριο, προχώρα.
Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα, θα είναι σίγουρα καλύτερο από το αν είχες αντιδράσει με θολωμένη κρίση. Πάντα θα συμβαίνουν πράγματα που θα σε κάνουν να θυμώνεις και να χάνεις τον έλεγχο. Και πάντα θα είναι πολύ επίφοβο να αντιδράς άσχημα. Εκτός αν έχεις τα απαραίτητα εργαλεία που θα σε βοηθήσουν να χειριστείς την κάθε έκρυθμη κατάσταση και ανακτήσεις ξανά τον έλεγχό σου.
Απόφυγε τον θυμό όσο καλύτερα μπορείς. Σίγουρα δεν θα τα καταφέρνεις πάντα. Το να γνωρίζεις όμως πώς να τον διαχειριστείς, είναι η καλύτερη άμυνα που μπορείς να έχεις απέναντί του. Και είναι αυτό που θα σε κάνει να βγαίνεις νικητής κάθε φορά που θα πρέπει να τον αντιμετωπίσεις.
Δρ. Λουΐζα Βερεσιέ, Ψυχίατρος
«Κλινική Βερεσιέ»
Μάρτιος 2022
Κάνε εγγραφή και γίνε και εσύ μέλος της ομάδας μου για μοναδικές συμβουλές και άρθρα από την Δρ. Λουΐζα Βερεσιέ!